Сауран аудандық емханасында «Инсультың алдын-алу» тақырыбында түсіндірме жұмыстары жасалды. Басқосу аясында неврапотолог дәрігер П. Таджиметова «Инсульттың алдын-алу» тақырыбында келген науқастарға семинар сабақ өтіп, ақпараттандыру жұмыстарын жүргізді. Дәрігер, аудандық емханада тізімде тұратын науқастармен жекелей сұқбаттасып инсульттың белгілері мен миға қан құйылу оның алдын-алу фактілері бойынша ақпарат айтты. Жалпы, инсульт немесе бас миының шабуылы миға қан ағымының кенеттен жоғалуы немесе бастың ішіне қан кету нәтижесінде пайда болады. Олардың әрқайсысы ми жасушаларының жұмысын тоқтатуға немесе өлуге әкелуі мүмкін. Мидағы жүйке жасушалары өлгенде, олар басқаратын дене бөліктерінің қызметі зақымдалады немесе жоғалады. Мидың зақымдалған бөлігіне байланысты адамдар сөйлеуді, сезімді, бұлшықет күшін, көруді немесе есте сақтауды жоғалтуы мүмкін.
- Егер сіз инсульт белгілерін байқасаңыз және дереу медициналық көмекке жүгінсеңіз, өлім немесе мүгедектік мүмкіндігін азайта аласыз. Жылдам медициналық көмек пен емдеу өмірді сақтап қалуы мүмкін. Ол сондай-ақ неғұрлым күрделі, ұзаққа созылатын мәселелердің алдын алады. Инсульт қаупі жасына қарай күрт артады, 55 жастан кейін әр онжылдықта екі есе артады. Дегенмен, инсульт кез келген жаста болуы мүмкін. Инсультке шалдыққандардың шамамен 28 пайызы 65 жасқа толмағандар. Инсультпен ауыратын адамдар дереу медициналық көмекке жүгінуі керек. Олардың инсульт басталғаннан кейін 60 минут ішінде ауруханаға жеткізілуі өте маңызды. Уақыт өте маңызды,-деді дәрігер П.Таджиметова.
Сауран аудандық емханада өткен түсіндірме жұмыстары аясында, келген емделушілердің денсаулығы бақылауға алынып оларға инсульт белгілері мен нәтижелері жөнінде де айтылды. Инсульт белгілері бұрынғыдай әсерлі немесе ауыр болмауы мүмкін жүрек ұстамасы. Бірақ нәтижелер өмірге қауіп төндіруі мүмкін. Инсульт – төтенше жағдай. Дереу медициналық көмекке жүгініңіз және симптомдардың қашан басталғанын біліңіз. Жалпы белгілерге мыналар жатады:
- Беттің, қолдың немесе аяқтың кенеттен ұюы немесе әлсіздігі, әсіресе дененің бір жағында.
- Кенеттен шатасу, сөйлеу немесе сөйлеуді түсіну қиындықтары.
- Бір немесе екі көзді көрудің кенеттен қиындауы.
- Жаяу жүрудің кенеттен бұзылуы, бас айналу, тепе-теңдікті немесе үйлестіруді жоғалту.
- Кенеттен ауыр бас ауру белгілі себепсіз.
- Инсульт немесе жедел инсульт кез — келген адамда болуы мүмкін. Өкінішке қарай, күніне бірнеше астам инсульт жағдайы тіркеліп, олардың көпшілігі адамдардың өмірін жалмап жатыр. Ауру күтпеген жерден басталады және оны болдырмау мүмкін емес деген пікір кең таралған. Бірақ іс жүзінде олай емес. 80% жағдайда инсультті болдырмауға болады,- деді неврапотолог дәрігер.
Сонымен қатар, миға «ишемиялық» және «геморрагиялық» инсульттің екі түрі әсер етеді. Ишемиялық инсульт мидың үлкен артерияларының тарылуынан туындауы мүмкін. Бұл «атеросклероз» деп те аталады. Ишемиялық инсультке мыналар жатады:
- Эмболиялық: тромбтар жүрек немесе мойын қан тамырларынан қозғалады және миға орналасады, кейде «жүрекшелердің фибрилляциясы» деп аталатын тұрақты емес жүрек соғуына байланысты.
- Лакунар: Мидағы шағын тамырлар жиі жоғары қан қысымы немесе қант диабетінің зақымдалуына байланысты бітеліп қалады
- Тромботикалық: Мидың қан тамырларындағы тромбтар көбінесе «артериосклерозға» немесе артериялардың қатаюына байланысты пайда болады.
Қан ми жасушаларына түсе алмаса, олар бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін өледі. Дәрігерлер өлі жасушалардың бұл аймағын «инфаркт» деп атайды. Ми жасушаларына қалыпты қан ағымының болмауы «ишемиялық каскад» деп аталатын тізбекті реакцияны тудырады. Бірнеше сағат ішінде бұл қанмен қамтамасыз ету азайып, бірақ толығымен тоқтатылмаған мидың барған сайын кеңірек аймағындағы ми жасушаларына қауіп төндіреді. Жылдам медициналық емдеу ми жасушаларының бұл аймағын құтқарудың ең жақсы мүмкіндігін ұсынады, ол «жартылай көлеңке» деп аталады. Геморрагиялық инсульт миға немесе оның айналасында қан кетуді қамтиды, соның ішінде:
- Субарахноидты: ми артерияларында «аневризмалар» деп аталатын әлсіз дақтар жарылып, миды қан жабады.
- Миға қан кету: Мидағы қан тамырлары жоғары қан қысымы, қант диабеті және қартаю салдарынан зақымданудан әлсірегендіктен үзіледі.
Аудандық емханада дәрігерден кеңес алған емделушілер өздерін толғандырған сұрақтарын қойып, жауаптарын алды. Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол іздеген жандар пайдалы кеңес үшін ақ халатты абзал жандарға өз алғыстарын білдірді.
